Μεσαριά & μετοικίσεις
Κάποτε, ωστόσο, η περιοχή της Μεσαριάς (Μέσα Μέρη Τήνου), η οποία βρίσκεται στο κέντρο του νησιού. Οι κάτοικοι των τριών χωριών, δηλαδή της Μεσαρέας, Καράδου και Κουρουπάδου, είτε πέθαναν είτε μετανάστευσαν εξαιτίας της επιδημίας πανούκλας στα μισά του 17ου αιώνα. Ο Ταραμπάδος είναι το τελευταίο χωριό που χτίστηκε στο νησί.
Χτίσιμο & χρονικό
Οι έρευνες του Αρχείου των καθολικών μας διαβεβαιώνουν ότι το χωριό άρχισε να χτίζεται στο β’ μισό του 17ου αιώνα και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 18ου. Η παντελής απουσία αναφορών σε αυτόν τον οικισμό σε όλη την προηγούμενη περίοδο, σε συνδυασμό με τις πολλαπλές αναφορές στον Ποταμό που δεν υπάρχει πια, μας διαβεβαιώνουν ότι κάποιο τραγικό γεγονός ανάγκασε τους κατοίκους του να εγκαταλείψουν τον οικισμό τους και να κτίσουν νέο σε υψηλότερο σημείο.
Ονομασία & κοινωνία
Δεν έχουμε συγκεκριμένη μαρτυρία για το αν αυτή η μετοίκηση οφείλεται σε επιδημία ή σε εισβολή, αλλά πρέπει να ήταν μαζική. Ο Ποταμός δεν αναφέρεται πια, παρά μόνο σαν αγροτική περιοχή. Ο Ταραμπάδος οφείλει το όνομά του στο παρωνύμιο «Ταραμπάς» που υφίσταται μέχρι σήμερα και πιθανόν να ήταν γαιοκτήμονας της περιοχής.
Η κατάληξη –αδος είναι χαρακτηριστική για τους περισσότερους οικισμούς του νησιού, οι οποίοι χτίστηκαν από την Γκιζοκρατία (1207-1390) και την Ενετοκρατία (1390-1715) με βάση τη φεουδαλική οργάνωση και τη συσπείρωση φτωχών ή/και ακτημόνων αγροτών γύρω από το οίκημα ενός πλούσιου γαιοκτήμονα.
Μαρτυρίες & πηγές
Ο π. Μάρκος Φώσκολος αναφέρει την οριστική εξαφάνιση της Μεσαρέας από το 1728, τη μετακίνηση των κατοίκων του Καράδου το 1753 στην Ξινάρα και την ενσωμάτωση του Ποταμού με το Σμαρδάϊτο από το 1642, με σταδιακή μετατόπιση κατοίκων και ταυτόχρονη δημιουργία του Ταραμπάδου.
Παράλληλα, βάσει εγγράφων σημειώνεται η σύνταξη μιας διαθήκης του 1769 στον Κουρουπάδο εξαιτίας πανούκλας και τον εντοιχισμό των ασθενών, στους οποίους άφηναν ένα μικρό άνοιγμα για να δέχονται τροφή και νερό όσο θα ήταν ζωντανοί.
